TRƯỜNG THCS & THPT HOÀNG HOA THÁM

Chuyên đề: “Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong trường học và gia đình”

PHẦN MỞ ĐẦU

      Các nguồn năng lượng trên thế giới hiện nay chủ yếu được khai thác từ nguồn năng lượng truyền thống (năng lượng hóa thạch như dầu mỏ, than đá, khí đốt…) sẽ cạn kiệt trong một tương lai không xa. Bên cạnh đó, chất thải trong quá trình sử dụng năng lượng là tác nhân gây ra các vấn đề về môi trường cũng như sự ấm dần lên toàn cầu của khí hậu Trái Đất. Do vậy, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là vấn đề hết sức cấp bách trong giai đoạn hiện nay góp phần làm bình ổn thị trường năng lượng thế giới nói chung, góp phần đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước nói riêng và cải thiện môi trường sống chúng ta.

PHẦN NỘI DUNG

I- Năng lượng và sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả

1. Khái niệm về năng lượng, sử dụng năng lượng hiệu quả

a. Năng lượng:

    Có nhiều khái niệm khác nhau về năng lượng. Một số khái niệm phổ biến như: Năng lượng là đại lượng có khả năng sinh công. Có nhiều dạng năng lượng khác nhau như điện năng, quang năng, cơ năng, hóa năng, nhiệt năng…hay, khái niệm năng lượng là dạng vật chất có nhả năng sinh công bao gồm nguồn năng lượng sơ cấp: than, dầu mỏ, khí đốt và nguồn năng lượng thứ cấp là nhiệt năng, điện năng được sinh ra trong quá trình chuyển hóa năng lượng.

   Trong xã hội văn minh ngày nay, con người không thể sống thiếu năng lượng. Nhưng do nguồn năng lượng là hữu hạn nên nhân loại phải sử dụng năng lượng hiệu quả không lãng phí.

   Có nhiều nguồn năng lượng như năng lượng Mặt Trời, năng lượng sinh học, năng lượng chuyển động của khí quyển, thủy quyển hoặc năng lượng hóa thạch (than, dầu, khí đốt), năng lượng trong lòng đất (nguồn địa nhiệt, núi lửa..)…

    Năng lượng có vai trò đảm bảo cho các hoạt động sinh hoạt, sản xuất, hoạt động dịch vụ. Năng lượng cần cho sự sống của con người, là thành tố không thể thiếu  trong hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, giao thông vận tải.

b. Khái niệm sử dụng năng lượng hiệu quả

   Sử dụng năng lượng hiệu quả là đảm bảo thực hiện được các hoạt động cần thiết với mức tiêu phí năng lượng thấp nhất.

c. Khái niệm về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

    Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là sử dụng năng lượng một cách hợp lí, nhằm giảm mức tiêu thụ năng lượng, giảm chi phí năng lượng cho hoạt động của các phương tiện, thiết bị mà vẫn đảm bảo nhu cầu năng lượng cần thiết cho các quá trình sản xuất dịch vụ và sinh hoạt

2. Sự cần thiết phải sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

- Do nguồn năng lượng truyền thống (năng lượng hóa thạch) ngày càng cạn kiệt

- Do ảnh hưởng tiêu cực đối với môi trường của việc sử dụng các nguồn năng lượng phục vụ đời sống con người.

- Sức ép dân số và phát triển kinh tế ngày càng gia tăng trong khi các nguồn tài nguyên, nhiên liệu có hạn đang cạn kiệt dần. Chúng ta đã sử dụng nhiên liệu hóa thạch gấp 50,000 lần tốc độ chúng đang được tái tạo lại. Chắc chắn rằng chúng sẽ không còn tồn tại nữa trong một tương kai không xa.

- Giải quyết vấn đề năng lượng đòi hỏi chúng ta không chỉ ưu tiên cho việc phát triển các nguồn năng lượng thay thế mới mà còn cần chú ý đến khía cạnh bảo tồn và nâng cao hiệu suất sử dụng năng lượng. Cả bảo tồn và nâng cao hiệu suất năng lượng đều nhằm vào mục đích - tiết kiệm năng lượng.

- Tiết kiệm năng lượng sẽ đem lại cho chúng ta những lợi ích đáng kể về kinh tế, giảm thiểu suy thoái do việc khai thác và “để dành” được những tài nguyên quý giá cho mai sau. Đó cũng là thái độ sống có trách nhiệm với cộng đồng và với thế hệ tương lai.

3. Ý nghĩa của việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

- Sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả là một trong các giải pháp thiết thực và tối ưu đối với hoàn cảnh của đất nước ta hiện nay.

- Hiện nay việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả chính là sự quan tâm không chỉ của một cá nhân, một tổ chức, một quốc gia mà là của toàn thế giới, vì năng lượng hiện nay do con người tạo ra phần lớn từ nguồn năng lượng hóa thạch của Trái Đất, những nguồn năng lượng đó không phải là vô tận mà còn gây ra ô nhiễm môi trường rất lớn làm biến đổi khí hậu toàn cầu, ảnh hưởng tới đời sống của hàng triệu con người.

II- Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trong nhà trường và gia đình.

1. Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả tại văn phòng, công sở

   * Lượng điện năng tiêu thụ tại cơ quan công sở chiếm tỷ lệ cao trong tiêu dùng điện: Bóng đèn điện, máy tính, tủ lạnh, điều hòa, máy bơm nước….Vì thế, việc tiết kiệm điện đang ngày càng trở nên cần thiết và được các cơ quan đơn vị quan tâm thực hiện trong đó có trường THCS & THPT Hoàng Hoa Thám.

  * Một số giải pháp nhằm giúp đơn vị tiết kiệm điện hiệu quả

-  Mở rộng cửa sổ tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên.

- Sử dụng các loại bóng đèn tiết kiệm điện.

- Tiết kiệm trong việc sử dụng điều hòa.

- Sử dụng các loại dây tải điện có chất lượng tốt hơn.

- Có bảng nội quy về việc tiết kiệm điện……

2. Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trong gia đình

    Tiết kiệm năng lượng nói chung và tiết kiệm điện nói riêng đã và đang trở thành vấn đề được quan tâm ngày càng nhiều hơn không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Đối với nước ta, việc tuyên truyền và kêu gọi sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả đã được triển khai rộng khắp tại các địa phương trên cả nước và đã đạt được những kết quả tốt đẹp.

- Cần lựa chọn thiết bị tiết kiệm điện: Các thiết bị thế hệ càng mới khả năng tiết kiệm điện càng cao.

- Lắp đặt thiết bị hợp lý, khoa học.

- Điều chỉnh thói quen sử dụng đồ điện trong gia đình:

+ tủ lạnh: Hạn chế mở tủ để đỡ tốn điện. Nhiệt độ bên trong tủ lạnh nên để ở chế độ từ 3-6 độ, chế độ đông lạnh thì để ở - 15- 18^oC. Cứ lạnh hơn 10^oC là tốn thêm 25% điện năng.

+ máy điều hòa nhiệt độ: Hãy để nhiệt độ dưới 20 ^oC. Cứ cao hơn 1^oC đã tiết kiệm được 10% điện năng. Thường xuyên lau chùi bộ phận lọc cũng sẽ giúp tiết kiệm điện.

+ quạt: Nên cho quạt chạy ở tốc độ thích hợp để tiết kiệm điện năng vì quạt càng chạy nhanh càng tốn điện.

+ máy tính: Màn hình máy tính có độ sáng càng cao, màu càng đậm thì càng tốn điện. Nên tắt máy tính nếu như không sử dụng trong vòng 15 phút.

+ bàn là: không dùng bàn là trong phòng có bật máy điều hòa nhiệt độ hoặc khi quần áo còn ướt. Lau sạch bề mặt kim loại của bàn là sữ giúp bàn là hoạt động hiệu quả hơn.

+ máy giặt: Chỉ dùng máy giặt khi đủ lượng quần áo để giặt và chỉ dùng chế độ giặt nước nóng khi thật cần thiết

+ lò vi sóng: Không bật lò vi sóng trong phòng có điều hòa nhiệt độ, không đặt gần các đồ điện khác để khỏi ảnh hưởng đến chứ năng hoạt động của đồ điện.

+ tivi: Không nên để màn hình ở chế độ sáng quá để đỡ tốn điện. Nên tắt tivi bằng cách ấn nút ở máy. Nên chọn kích cỡ tivi phù hợp với diện tích phòng, vì tivi càng to thì càng tốn điện.

4. Liên hệ thực tế việc sử dụng tiết kiệm năng lượng ở trường THCS và THPT Hoàng Hoa Thám.

   Việc giáo dục sử dụng tiết kiệm năng lượng ở trường học là vấn đề hết sức quan trọng.

    Trường THCS và THPT Hoàng Hoa Thám có quyết định sáp nhập  số 1405/QĐ- UBND từ ngày 27/6/2019. Nhà trường có 3 khu nhà lớp học với tổng số 31 lớp học; 2 khu nhà hiệu bộ, 1 khu phòng học chức và có 1186 học sinh. Vì vậy việc giáo dục cho các em học sinh về việc sử dụng tiết kiệm năng lượng nói chung và tiết kiệm điện năng nói riêng là vô cùng cần thiết. Các em là thành viên của mỗi một gia đình. Việc tiết kiệm năng lượng cần thực hiện ngay không chỉ ở nhà trường mà còn ngay trong gia đình các em, cần giáo dục ý thức thức tự giác của mỗi thành viên, mỗi thế hệ trong gia đình.

  Các giải pháp để thực hiện tiết tiệm điện năng:

* Với các cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên:

+ Hiểu được tầm quan trọng của năng lượng và của việc sử dụng tiết kiệm năng lượng, hiệu quả.

+ Nâng cao ý thức tự giác thực hành tiết kiệm năng lượng ở nơi sinh sống, ở nhà, ở trường và các nơi khác, là tấm gương cho các em học sinh noi theo.

+ Triển khai  thực hiện và tuyên truyền rộng rãi các công văn hướng dẫn về việc sử dụng tiết kiệm năng lượng hiệu quả.

+ Lồng ghép giảng dạy tích hợp về bảo vệ môi trường và sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong các môn học như Vật lý, Địa lý, Giáo dục công dân…có địa chỉ tích hợp rõ ràng cụ thể trong  từng đơn vị kiến thức.

+ Tổ chức tuyên truyền về bảo vệ môi trường và sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả thông qua các hoạt động sinh hoạt tập thể, hoạt động trải nghiệm sáng tạo qua các môn học.

+ Tổ chức các cuộc thi trong giáo viên và học sinh về chủ đề sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.

* Đối với học sinh:

-  Cuối mỗi buổi học, hãy kiểm tra xem các thiết bị như máy tính, máy chiếu và các thiết bị điện khác đã được tắt hay chưa.

-  Tắt hết các thiết bị điện khi không có học sinh ở trong lớp học.

- Tắt đèn khi ra khỏi phòng học. Nếu như ánh sáng mặt trời đủ chiếu sáng phòng học, hãy tắt các bóng đèn để tiết kiệm điện.

- Kiểm tra tất cả các vòi nước trong trường xem có bị hở van hay không. Nếu các vòi này bị rò rỉ nước, cần sửa chữa để tiết kiệm nước và tiết kiệm năng lượng.

 -Thiết lập điểm tái chế ở trong trường học, hãy thu gom những đồ vật học sinh có thể tái chế như giấy, vỏ hộp nhôm hay chai nhựa . Việc tái chế giấy, vỏ hộp nhôm và chai nhựa giúp tiết kiệm nguyên liệu thô cũng như năng lượng sử dụng để tái chế những đồ vật này.

- Đi bộ, đạp xe hay đi xe buýt đi học nếu có thể. Việc này giúp giảm lượng phát thải carbon vào trong không khí.

- Hưởng ứng và thực hiện hiệu quả Giờ Trái Đất mà nhà trường và địa phương phát động trong các năm tiếp theo.

- Trở thành các tuyên truyền viên nhỏ thực hiện sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng trong nhà trường và gia đình và nơi các em công tác sau này.

KẾT LUẬN

    Tiết kiệm năng lượng là sử dụng năng lượng hiệu quả, đúng lúc, đúng chỗ và không lãng phí nhưng vẫn đáp ứng nhu cầu. Nước ta được đánh giá là có tiềm năng về sản xuất điện, tuy nhiên, chúng ta lại bị thụ động vào mùa khô, thị trường điện độc quyền và cơ sở vật chất, truyền tải điện Bắc - Nam còn chưa đảm bảo. Thêm vào đó, càng ngày, nước ta càng phải đối đầu với tình trạng thiếu điện trầm trọng, phải nhập khẩu điện từ nước ngoài, cắt điện thường xuyên, nhiều nơi chỉ được phát điện 3 đến 4 giờ một ngày. Vì vậy, chúng ta cần phải tiết kiệm điện nhiều nhất có thể để hạn chế tình trạng thiếu điện như hiện nay.

   Tiết kiệm điện chính là tiết kiệm tiền cho bản thân, đất nước. Tiết kiệm điện còn góp phần gìn giữ tài nguyên, môi trường cho thế hệ tương lai. Trong số chúng ta, nhiều người hiểu được ý nghĩa và tầm quan trọng của việc tiết kiệm điện đối với cuộc sống và sự phát triển của xã hội nhờ những cuộc tuyên truyền, tư vấn đang được nhà nước và cộng đồng thực hiện. Hãy thực hiện các giải pháp để giúp chúng ta hình thành thói quen tiết kiệm điện được coi là trách nhiệm quan trọng đối với mỗi cá nhân và xã hội.

                                                                                            Người viết

                                                                                Vũ Thị Lan Hường, Tổ Sử- Địa- Ngoại ngữ