QUYỀN ĐƯỢC VUI

Đoạn trích dưới đây, được trích từ cuốn sách “CAO ĐIỂM THỨ TƯ” của tác giả Ê-lê-na I-li-i-na.

Truyện kể về Gu-li-a, một cô gái Xô-viết mà tất cả tâm hồn khao khát, ước mơ hạnh phúc và cuộc đời tươi vui. Gu-li-a không đắn đo tính toán gì hết, đã hiến dâng cho tổ quốc, cho nhân dân.

Gu-li-a cúi xuống và nói vào tai mẹ:

- Rồi mẹ sẽ thấy bây giờ cuộc đời con sẽ trôi qua như thế nào. Thậm chí sẽ ngạc nhiên nữa cơ đấy, mẹ ạ!

Nhưng mẹ Gu-li-a chẳng có gì phải ngạc nhiên cả.

Cuộc đời trôi qua như nó vẫn thường xảy ra với Gu-li-a từ trước đến nay, nghĩa là khi lên voi, lúc xuống chó, khi thắng lợi, lúc thất bại.

Hôm qua, bài luận của cô được khen trước mặt cả lớp, và hơn nữa, được đọc to lên, còn hôm nay cô bị điểm “xấu” về môn vật lý, và bị quở mắng cũng trước mặt cả lớp.

- Một nữ sinh có khả năng, nhưng chẳng có hệ thống, chẳng có kỉ luật nào cả.

Ôi, giá mà tất cả mọi người đều biết rằng Gu-li-a đang ước mơ rèn luyện cho mình chính những đức tính ấy – có hệ thống, có kỉ luật – như thế nào nhỉ! Nhưng chỉ có biết tìm đâu ra được chúng, nếu như không có thói quen ngay từ nhỏ!

Điều đó không giống như học những kiểu quay khó nhất lúc trượt băng hay giành kỷ lục trong cuộc đua cự ly ngắn. Và hơn nữa – trên đời này có bao nhiêu cái thú vị không thể bỏ qua được.

Đây này, Gu-li-a đã sửa chữa điểm số về môn vật lý: hai điểm “ưu” sau một điểm “xấu”, cô đã tấn công vào môn hình học và đã thuộc làu bản niên biểu về lịch sử Nga.

Và bỗng nhiên – một niềm vui mới, mà vì nó mà tất cả những “hệ thống và kỷ luật” vừa mới tạm được chấn chỉnh một cách khó khăn đã bị rạn vỡ cả.

Gu-li-a từ bãi trượt băng về nhà, má đỏ hây hây, mặt vui vẻ hớn hở, đôi giày trượt băng cặp ở nách. Cô hài lòng hài lòng nghĩ rằng cô chỉ còn phải tô màu lại tấm bản đồ địa lý đã vẽ rồi mà thôi. Mà việc đó thì rất thú vị! Gu-li-a rất thích vẽ, và những tấm bản đồ của cô thường đẹp hơn của tất cả các bạn trong lớp.

Trong mắt cô còn lấp lánh ánh lửa phản chiếu trên tấm gương băng phẳng lì của bãi trượt. Trong tai cô còn văng vẳng điệu hành khúc vui nhộn như xé tan không khí băng giá. Khe khẽ hát, cô chạy đến cầu thang và thấy sau song sắt của hòm thư một chiếc phong bì.

- Của ai gửi thế này?

Gu-li-a lôi thư ra và nhận được nét chữ của Ê-rích, cậu bạn thân từ nhỏ của Gu-li-a. Cô đứng ngay ở đầu cầu thang, đọc từ đầu đến cuối. Thư ngắn. Ê-rích rủ Gu-li-a đến Mát-xcơ-va nghỉ đông. Cậu ta viết là mùa đông năm nay ở Mát-xcơ-va thật là kỳ diệu, đầy tuyết, rằng ở Xôn-côn-ni-ki sẽ có cuộc thi trượt tuyết tuyệt vời và cuộc đấu “mê li” về trượt băng. Cuối thư, cậu viết rằng cả bố Gu-li-a cũng đợi cô và hứa sẽ mua vé xem tất cả các nhà hát.

Đi Mát-xcơ-va!...Chỉ độc suy nghĩ về chuyến đi Mát-xcơ-va đã làm cho Gu-li-a hết sức vui. Ôi, thật là tuyệt được vào xem tất cả các nhà hát, tất cả các bảo tàng, từ bảo tàng Tơ-rê-chi-a-cốp cho đến bảo tàng Động vật học và Nhân chủng học! Cùng với Ê-rích lang thang qua những chốn cũ mà chúng đã từng đi, cùng chạy thời thơ ấu. Còn chiều tối, ngồi uống trà với bố, kể cho bố nghe về tất cả những việc xảy ra khi vắng bố. Và khuya, rất khuya, khoảng mười hai giờ đêm, bỗng nhiên cùng bố đi dạo trên các đường phố Mát-xcơ-va, dưới làn tuyết nhẹ, và lắng nghe tiếng đồng hồ ở Hồng trường điểm chuông… Chỉ có lấy tiền đâu đi đường bây giờ? Có thể chi thật ít, mua vé không có chỗ nằm, để được rẻ hơn. Vì hoàn toàn không nhất thiết phải ngủ ở tàu! Sau đấy, khi nào chả có thể ngủ bù được. Ở Mát-xcơ-va cũng chẳng cần nhiều tiền – chỉ cần tiền đi tàu điện ngầm thôi. Còn những môn học bỏ lỡ vì vắng mặt, thì sau kì nghỉ đông, Gu-li-a sẽ học đuổi – học suốt ngày đêm. Chẳng phải lần đầu mà cô phải học đuổi đâu.

Gu-li-a chạy như bay vào phòng, và không cởi áo khoác ngoài, cô kể tất cả với mẹ ngay một lúc. Lúc đấy, mẹ đang ngồi viết cái gì đấy trên bàn . Bà im lặng ngồi nghe Gu-li-a. Rồi sau đó nhìn chằm chằm vào Gu-li-a, bà nói:

- Con sẽ không đi đâu hết. Muốn có quyền được vui, thì trước tiên phải làm việc cho xứng đáng đã.

Mẹ không nói gì thêm nữa. Nhưng những chữ ấy đã đủ rồi. Gu-li-a cảm thấy không phải mẹ, mà chính là cô đã nói những lời nghiêm khắc và đúng đắn ây. Muốn có quyền được vui, phải làm việc cho xứng đáng đã, nhưng lúc này, cô chưa làm việc xứng đáng. Ôi, muốn đi Mát-xcơ-va xiết bao – muốn đến chết người đi được! Nhưng, có lẽ tốt hơn là cứ ở lại nhà, trái với ý muốn của mình và hoãn ngày hội lại cho đến khi có thể toàn quyền cho mình được nghỉ? Thế thì mùa đông sẽ qua mất? Thôi, mặc kệ cho nó qua, sẽ có mùa đông khác! Và cô không hề nói gì thêm với mẹ về Mát-xcơ-va nữa.

Mẹ nhìn cô, có phần nào hơi lo lắng. Bà biết tính cô: đã thích cái gì, thì thích tha thiết, và từ bỏ dự định của mình, thì thật khó khăn lắm. Nhưng Gu-li-a vẫn bình thản, niềm nở và hơn nữa dường như vui mừng vì điều gì đấy. Điều gì đấy? Còn trong đầu Gu-li-a, một dự định mới đã xuất hiện. Lúc cả nhà còn đang ngủ, Gu-li-a đã thức dậy. “Việc gì tốt đã xảy ra trong thời gian gần đây? – cô tự hỏi. Vừa dậy, cô nhìn lại ngày hôm qua, đó là thói quen của Gu-li-a. Thư của Ê-rích ư? Không. Thư chỉ mang đến sự phiền muộn mà thôi. Trượt băng ư? Không, không phải cái ấy…À! Dự định của mình! Bí mật của mình!”. Và Gu-li-a nhanh nhẹn mặc áo. “Từ hôm nay, mọi việc sẽ tiến hành theo lối mới”. Cô đứng dậy, mở cửa sổ con. Một làn không khí tươi mát tràn vào phòng.Gu-li-a khe khẽ hát: